Mariusz Maszkiewicz, urodzony 31 maja 1959 roku w Iławie, jest postacią, która zasługuje na szczególną uwagę w kontekście polskiej socjologii oraz dyplomacji.
Jako socjolog, dyplomata i publicysta, Maszkiewicz aktywnie angażował się w sprawy społeczne oraz gospodarcze.
W latach 1998–2002 pełnił funkcję ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej w Białorusi, a następnie w latach 2016–2024 reprezentował kraj jako ambasador w Gruzji.
Życiorys
Wykształcenie
Mariusz Maszkiewicz swoją edukację rozpoczął w Goleniowie, gdzie ukończył szkołę podstawową oraz średnią. W latach 1981-1986 studiował filozofię, religioznawstwo oraz socjologię w Krakowie. Jest dumnym absolwentem Uniwersytetu Jagiellońskiego, na którym w 1993 roku uzyskał tytuł doktora nauk humanistycznych. Tematem jego pracy doktorskiej była analiza postaci Aleksandra Wwiedenskiego oraz innych liderów Cerkwi „odnowicielskiej”, którzy kontynuowali rosyjską tradycję reformatorską z początku XX wieku. Jego promotorem był Włodzimierz Pawluczuk.
Maszkiewicz kontynuował rozwój akademicki, studiując również w Poznaniu w latach 1979-1980 na Seminarium Zagranicznym T.Chr. oraz krótkoterminowo na Uniwersytecie Georga Augusta w Getyndze w 1986 roku. W swoim życiorysie zaznaczył również ważny etap kariery naukowej, gdy 19 lutego 2018 roku uzyskał habilitację z zakresu nauk o polityce, skupiając się na politycznych strategiach dotyczących repatriacji rodaków za wschodnią granicą, analizując zasady zawarte w pracy „Repatriacja czy repatriotyzacja?” z okresu 1986-1990.
Działalność w PRL
W wyniku zaangażowania w działalność publiczną, Mariusz Maszkiewicz po nawiązaniu współpracy z Jerzym Giedroyciem, opublikował w czerwcu 1986 roku w „Kulturze” opowiadanie zatytułowane „Tyle piwa za darmo”. Tekst dotyczył roli Ludowego Wojska Polskiego w inwazji na Czechosłowację w 1968 roku. W konsekwencji jego działalności władze rozpoczęły szybkie działania mające na celu jego szykanowanie ze strony służby bezpieczeństwa.
W styczniu 1987 roku został powołany do Szkoły Podchorążych Rezerwy w Poznaniu, gdzie jednak zdecydowanie odmówił złożenia przysięgi wojskowej. Z powodu przedstawionych mu zarzutów przez prokuratora wojskowego we Wrocławiu, został skierowany do służby w batalionach inżynieryjno-budowlanych. W czasie swojego zaangażowania sześciu lat (1986-1990) był również aktywnym uczestnikiem ruchu Wolność i Pokój oraz prowadził działalność społeczno-polityczną w Częstochowie. Wspólnym wysiłkiem z Jarosławem Kapsą założył i wydawał miesięcznik „Dyskurs” w latach 1988-1989. Dodatkowo uczestniczył w Międzynarodowej Konferencji Praw Człowieka, która miała miejsce w Krakowie, w Mistrzejowicach w sierpniu 1988 roku i publikował również artykuły w prasie podziemnej. Współpracował z Regionalnym Komitetem Obywatelskim „Solidarności” w Częstochowie, pełnił również rolę zastępcy kierownika Wojewódzkiego Biura Wyborczego RKO w wyborach kontraktowych w 1989 roku.
Działalność w III RP
Na przełomie lat 80. i 90. Mariusz Maszkiewicz odbył krótką współpracę naukową z Instytutem Religioznawstwa UJ oraz pełnił funkcję wicedyrektora Wydziału Spraw Obywatelskich w Urzędzie Wojewódzkim w Częstochowie w okresie od lutego do listopada 1990 roku. Następnie rozpoczął swoje działania w dyplomacji, gdzie w latach 1990-1991 kierował ważnym Wydziałem ds. Polonii w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Był również pierwszym oficjalnym przedstawicielem Polski w Litwie w randze chargé d’affaires w latach 1991-1992, a także radcą-ministrem Ambasady RP w Wilnie do 1994 roku.
Po powrocie z Litwy Mariusz Maszkiewicz zajął się zakładaniem pierwszego polskiego konsulatu w Grodnie oraz pełnił funkcję Konsula Generalnego w latach 1994-1997. Od 1998 do 2002 roku miał zaszczyt pełnić rolę Ambasadora RP w Białorusi.
Po powrocie do kraju, w 2002 roku, założył firmę doradczą „Biuro Promocji Gospodarczej Europa Wschód”, pomagając polskim przedsiębiorcom w kontaktach eksportowych na rynkach, które w przeszłości należały do ZSRR. W wyniku akcji protestacyjnej, 24 marca 2006 roku został zatrzymany przez białoruską milicję podczas protestów młodzieżowych po wyborach prezydenckich. Otrzymał karę 15 dni aresztu, w czasie którego przebywał w jednej celi z Aleksandrem Podrabinkiem i Pawłem Szaramietem. Jednakże podMiędzynarodowym naciskiem i kreatywnościukał obawy z KGB i jego ojciec, Jerzy Maszkiewicz, wszczął głodówkę na znak solidarności, co przyczyniło się do jego uwolnienia 7 kwietnia 2006 roku.
Od stycznia do listopada 2007 roku był doradcą Prezesa Rady Ministrów do spraw polityki wschodniej, a w kolejnych latach pełnił funkcję wicedyrektora Departamentu Wschodniego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Od 2007 roku pracuje jako adiunkt w Katedrze Europeistyki na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. W latach 2010-2016 był Przewodniczącym Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” Pracowników Służby Zagranicznej i autorem raportu „Godna praca w służbie zagranicznej” opublikowanego w 2010 roku. W okresie 2013-2016 brał udział w pracach Departamentu Dyplomacji Publicznej i Kulturalnej MSZ.
W listopadzie 2016 roku Mariusz Maszkiewicz został nominowany przez Prezydenta RP na stanowisko ambasadora w Gruzji, a swoją misję zakończył w lipcu 2024 roku.
Publikacje
Mariusz Maszkiewicz jest znanym autorem, który ma na swoim koncie liczne artykuły naukowe oraz różnorodne teksty publicystyczne i eksperckie. Jego prace zostały przetłumaczone na wiele języków, w tym angielski, rosyjski, białoruski, litewski, ukraiński i hiszpański. W swoim dorobku posiada również dziesięć książek z zakresu socjologii, religioznawstwa oraz stosunków międzynarodowych. Poniżej przedstawiamy najważniejsze z jego publikacji:
- Mistyka i rewolucja. Aleksander Wwiedeński i jego koncepcja roli cerkwi w państwie komunistycznym, Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”, 1995, ISBN 83-85527-24-9,
- Białoruś – zespół ukrytego paradoksu, Kraków; Legnica; Warszawa: Pret, 2008, ISBN 978-83-89428-25-7,
- Nasz patriotyzm – ich szowinizm. Rozmowa z Vytautasem Landsbergisem, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2011, ISBN 978-83-7780-044-7,
- Między bezpieczeństwem a tożsamością, Wrocław: KEW, 2013, ISBN 978-83-7893-140-9,
- Східна польська політика у ХХ – на початку ХХІ ст.: концепції та інтерпретації, Kijów: Nika Centr, 2015, ISBN 978-966-521-665-0,
- Repatriacja czy repatriotyzacja? Wybrane problemy polskich strategii politycznych wobec rodaków za wschodnią granicą (1986–1990), KEW-UKSW, 2017, ISBN 978-83-7893-002-0.
Nagrody i odznaczenia
Mariusz Maszkiewicz osiągnął znaczące wyróżnienia w swojej karierze, które podkreślają jego zasługi oraz zaangażowanie w rozwój relacji między Polską a Litwą.
- laureat nagrody Polcul Foundation (1988),
- odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Wielkiego Księcia Giedymina za wkład w rozwój stosunków polsko-litewskich (2000),
- medal Ministerstwa Spraw Zagranicznych Republiki Litewskiej Gwiazda Dyplomacji (2013),
- Krzyż Wolności i Solidarności, za działalność opozycyjną w latach 80. (2014),
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2020).
Przypisy
- Kongres EKSPORTU 2024 - Lubelska Akademia WSEI, wsei.pl [dostęp 23.08.2024 r.]
- Mariusz Maszkiewicz, Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny Rzeczypospolitej Polskiej w Gruzji [online], tbilisi.msz.gov.pl [dostęp 15.10.2018 r.]
- Lietuvos Respublikos Prezidentas – Prezidentas apdovanojo Lietuvai nusipelniusius Lenkijos piliečius [online], adamkus.president.lt [dostęp 15.10.2018 r.]
- Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 19 czerwca 2020 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2020 r. poz. 699).
- Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 grudnia 2014 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2015 r. poz. 163).
- Raport NSZZ „Solidarność”, Raport „Godna praca w służbie zagranicznej” | Solidarność Pracowników MSZ [online], www.maszkiewicz.eu, 2010 [dostęp 04.12.2016 r.]
- Kultura paryska [online], kulturaparyska.com [dostęp 04.12.2016 r.]
- Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 czerwca 2002 r. nr Z. 110-33-2002 w sprawie odwołania Ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2002 r. nr 26, poz. 429).
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Hellmuth Stieff | Piotr Żuchowski | Johann Springer | Bernadeta Hordejuk | Katarzyna Królak | Mirosław Kochalski | Marek ŻylińskiOceń: Mariusz Maszkiewicz