Jaz Iława to niezwykle istotny element systemu hydrotechnicznego, który znajduje się na rzece Iławce, tuż przy ul. Kościuszki w Iławie. Stanowi on kluczowy punkt w całym układzie Kanału Iławskiego, który ściśle współdziała z Kanałem Elbląskim i ma statusem ochrony prawnej.
Ten imponujący jaz został wybudowany około 1870 roku, a w latach 1920-1926 przeszedł gruntowną przebudowę. Jego ostatni kapitalny remont miał miejsce w 1995 roku. Jaz jest zamykany czterema drewnianymi zasuwami, które obsługiwane są ręcznie. Jego konstrukcja betonowa jest dodatkowo wzmacniana stalowymi elementami, co znacząco wpływa na trwałość całej budowli.
Główną funkcją jazu jest piętrzenie wody w jeziorze Jeziorak, co ma miejsce na szczycie Systematu Warmińskiego. To działanie ma na celu zapewnienie odpowiednich warunków do żeglugi na kilku kluczowych szlakach, w tym:
- Miłomłyn – Iława,
- Miłomłyn – Buczyniec,
- Miłomłyn – Ostróda – Jez. Szeląg.
W szczególnych okresach, takie jak wezbrania, jaz odgrywa także ważną rolę w odprowadzaniu dużych ilości wody z rzeki Iławki w kierunku Jeziora Iławskiego i dalej do rzeki Drwęcy. Dzięki temu system hydrotechniczny nie tylko wspiera transport wodny, ale także zabezpiecza przed nadmiernymi powodziami.
Podstawowe dane techniczne jazu
W tym rozdziale przedstawiamy istotne informacje dotyczące konstrukcji jazu w Iławie.
| Typ budowli | _ | IV |
| 4 przęsła o szerokości 1,83 m | _ | 4 × 1,83 m = 7,32 m |
| Całkowita długość konstrukcji | _ | 14,9 m |
| Wysokość progu | _ | 98,61 m Kr |
| Wysokość ponuru | _ | 98,38 m Kr |
| Wysokość poszuru | _ | 97,62 m Kr |
| Wysokość kładki dla pieszych | _ | 100,60 m Kr |
| Wysokość przyczółków | _ | 103,35 – 100,60 m Kr |
Charakterystyczne poziomy wody na górnym stanowisku jazu
W kontekście budowli hydrotechnicznych, szczególnie jak jaz w Iławie, ważne jest monitorowanie poziomów wody. Poziomy te mają zasadnicze znaczenie dla zarządzania wodami w rzece oraz ochrony przed ewentualnymi zagrożeniami, jakie mogą wynikać z różnic w ich głębokości.
| Minimalny poziom piętrzenia | _ | 99,24 m Kr (890 cm) |
| Maksymalny poziom piętrzenia | _ | 99,44 m Kr (910 cm) |
| Stan ostrzegawczy | _ | 99,64 m Kr (930 cm) |
| Stan alarmowy | _ | 99,74 m Kr (940 cm) |
Wysokości te są definiowane jako minimalny i maksymalny poziom piętrzenia, a także poziomy ostrzegawcze oraz alarmowe, które informują o potencjalnym zagrożeniu. Właściwe zarządzanie tymi wartościami jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa w obrębie obiektu hydrotechnicznego.
Oceń: Jaz w Iławie